Artroza kręgosłupa lędźwiowego

Artroza (zapalenie stawów) znane również jako choroba zwyrodnieniowa stawów, to przewlekła choroba zwyrodnieniowa stawów, która dotyka znaczną część populacji. Najczęściej dotknięte są duże stawy nośne, takie jak biodro, kolano, ramię i kręgosłup. Zapalenie stawów odcinka lędźwiowego kręgosłupa może znacznie ograniczyć codzienne życie. Wczesna diagnoza, zmiana stylu życia i ukierunkowane leczenie mogą przynieść znaczną ulgę i zapobiec pogorszeniu się choroby.

Czym jest artroza kręgosłupa lędźwiowego?

W przypadku artrozy kręgosłupa lędźwiowego kręgi i stawy międzykręgowe stopniowo się zużywają. Te stawy międzykręgowe (tzw. stawy międzykręgowe) umożliwiają kręgosłupowi poruszanie się – do przodu, do tyłu, na boki i obracanie. W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów chrząstka stawów międzykręgowych, która zapewnia amortyzację wstrząsów i zmniejsza tarcie, jest tracona. Z czasem mogą tworzyć się ostrogi kostne, czyli osteofity, które ograniczają i sprawiają, że ruchy kręgosłupa są niewygodne, a czasami mogą naciskać na struktury nerwowe w tym obszarze.

Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka wystąpienia artrozy kręgosłupa lędźwiowego?

Rozwój choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa lędźwiowego zależy od kombinacji kilku czynników. Wiek odgrywa rolę w rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów, ponieważ stawy zużywają się wraz z wiekiem. Stopień obciążenia (a zatem zużycia) kręgosłupa lędźwiowego zależy między innymi od anatomicznej krzywizny kręgosłupa. Fizjologiczna lordoza lędźwiowa jest idealna, co umożliwia amortyzację wstrząsów. Gdy lordoza lędźwiowa jest wygładzona lub zbyt duża, kręgosłup lędźwiowy jest nadmiernie obciążony. Inne sposoby obciążania kręgosłupa to praca ręczna, podnoszenie ciężarów z niewłaściwym stereotypem, ale także nadwaga, która powoduje zwiększone ciśnienie na stawy kręgosłupa lędźwiowego z powodu dużej masy ciała. Siedzący tryb życia również przyczynia się do choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa lędźwiowego, ponieważ mięśnie ważne dla prawidłowej postawy kręgosłupa słabną. Zmiany zwyrodnieniowe (zapalenie stawów) występują również szybciej po urazie kręgosłupa.

Jak objawia się artroza kręgosłupa lędźwiowego?

Objawy artrozy kręgosłupa lędźwiowego mogą nie być oczywiste na początku i mogą rozwijać się stopniowo. Jednak z czasem jakość życia i codzienne czynności ulegają znacznemu pogorszeniu. Objawy artrozy odcinka lędźwiowego obejmują:

• Ból pleców (lumbalgia): Ból jest zwykle tępy i zlokalizowany w dolnej części pleców, często nasila się po dłuższym staniu, siedzeniu lub zwiększonym obciążeniu bioder.
• Sztywność kręgosłupa: Sztywność jest najbardziej widoczna po dłuższej bezczynności, szczególnie rano lub po dłuższym siedzeniu. Pacjenci zgłaszają, że najpierw muszą „poruszać” kręgosłupem.
• Ograniczona sprawność ruchowa: Osoba ma trudności ze zginaniem, obracaniem się lub prostowaniem, co negatywnie wpływa na normalne funkcjonowanie.
• Przeszywający ból: Jeżeli struktury nerwowe zostaną ściśnięte przez osteofity lub zwężenie krążka międzykręgowego, ból może promieniować do kończyn dolnych.
• Mrowienie lub drętwienie: W zaawansowanych stadiach ucisku nerwu może wystąpić utrata czucia lub mrowienie/kołatanie w kończynach dolnych.

Jaka jest diagnoza artrozy kręgosłupa lędźwiowego?

Diagnozę stawia się na podstawie oceny stanu kręgosłupa, która odbywa się za pomocą zdjęć rentgenowskich, obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI) lub tomografii komputerowej (TK). Zdjęcie rentgenowskie może wykazać zwężenie przestrzeni międzykręgowej, osteofity i inne zmiany w stawie. MRI może również wykazać stan tkanek miękkich, krążków międzykręgowych i struktur nerwowych. TK, podobnie jak MRI, zapewnia szczegółowy obraz kręgosłupa. Te metody obrazowania są poprzedzone badaniem przez lekarza, który określa subiektywne objawy, nawyki ruchowe pacjenta, a także należy wykonać badanie neurologiczne w celu wykluczenia uszkodzenia nerwów.

Jakie są możliwości leczenia artrozy kręgosłupa lędźwiowego?

Leczenie artrozy kręgosłupa lędźwiowego zależy od stopnia zaawansowania choroby i trudności pacjenta. Celem jest złagodzenie bólu, poprawa funkcji i spowolnienie postępu zmian zwyrodnieniowych. Z perspektywy leczenia zachowawczego, ergonomia wchodzi do gry, aby dostosować środowisko pracy i domu w celu odciążenia kręgosłupa, np. podparcie lędźwiowe, środki przeciwbólowe w celu złagodzenia bólu i fizjoterapia. Fizjoterapia koncentruje się na optymalizacji nierównowagi mięśniowej i stabilizacji tułowia, manualnym uwalnianiu tkanek miękkich i treningu prawidłowych stereotypów ruchu. Leczenie chirurgiczne jest wskazane u pacjentów z upośledzeniem neurologicznym i w przypadkach nieskutecznego leczenia zachowawczego.