Rehabilitacja dzieci

Specyfika fizjoterapii dzieci

Termin „rehabilitacja dziecka” obejmuje wiele podejść, koncepcji i specyfiki. Na wstępie należy wspomnieć, że należy wziąć pod uwagę wiek dzieci, gdyż np. rehabilitacja niemowląt zasadniczo różni się od rehabilitacji młodzieży, która raczej przeplata się z rehabilitacją osób dorosłych. Jednak ogólnie rzecz biorąc, rehabilitację dziecka można zdefiniować w następujący sposób. Rehabilitacja dziecięca może obejmować leczenie różnych schorzeń i zaburzeń, w tym problemów neurologicznych, ortopedycznych, oddechowych i innych pokrewnych. Celem jest pomoc dzieciom w osiągnięciu maksymalnego możliwego potencjału funkcjonalnego i społecznego oraz wspieranie ich ogólnego rozwoju i jakości życia. Specyfika rehabilitacji dziecka jest bardzo duża. Dzieci przechodzą szybki rozwój, a ich ciało, zdolności motoryczne i zdolności szybko się zmieniają w czasie. Rehabilitacja i terapia dzieci muszą uwzględniać właśnie te kamienie milowe w rozwoju, ale jednocześnie indywidualne tempo rozwoju każdego dziecka. Zadaniem terapeuty, a następnie rodziców jest zatem wspólne zapewnienie dziecku jak najlepszych warunków, aby jego rozwój psychomotoryczny przebiegał możliwie sprawnie. Rola rodziców to kolejna ze specyfiki resocjalizacji dziecka.

Rodzic jest integralną częścią terapii, szczególnie w przypadku mniejszych dzieci i od niego w dużej mierze zależy jej powodzenie. Zależy to od jego konsekwencji i umiejętności zmotywowania dziecka do terapii poza gabinetem fizjoterapeuty, a to bardzo wymagająca rola. Dlatego rehabilitacja dzieci powinna obejmować stosowanie zabawnych i zabawowych metod, które będą dla dzieci jak najbardziej motywujące i stymulujące. Zaletą jest także włączenie ruchu do codziennych zajęć dziecka i jego rodziny, tak aby można je było bez użycia przemocy wdrożyć w codzienne zajęcia. Rehabilitacja dzieci wymaga również zwykle współpracy różnych specjalistów, takich jak fizjoterapeuci, terapeuci zajęciowi, logopedzi, psycholodzy i inni. Takie interdyscyplinarne podejście pozwala na kompleksową opiekę, uwzględniającą różne potrzeby dzieci.

Z czym dzieci przychodzą na fizjoterapię?

Jak już wspomniano na początku, spektrum trudności, z jakimi dzieci i ich rodzice zgłaszają się do gabinetów fizjoterapeutycznych, jest bardzo szerokie. W okresie niemowlęcym dzieci mogą zmagać się np. z asymetrią głowy, refluksem, deformacjami nóg, przepuklinami czy rozpoznaniami neurologicznymi, przy zaawansowanym rozwoju psychomotorycznym i stopniowej pionizacji dzieci, mogą rozpocząć się trudności z opóźnionym rozwojem psychomotorycznym, hipotonia, wzmożone napięcie i inne. W okresie wieku szkolnego zauważamy nieprawidłowości w chodzeniu lub już rozpoczynające się w klinice wady postawy, które następnie, szczególnie w okresie dojrzewania, przekształcają się w postawę skoliotyczną. Niestety, w większości przypadków pacjenci przenoszą wszystkie te objawy w dorosłość. I właśnie na tym polega główny cel i piękno fizjoterapii dziecięcej: przygotować dziecko i stworzyć warunki na całe jego życie, aby organizm służył mu jak najlepiej. Dlatego z punktu widzenia fizjoterapii warto nie lekceważyć niczego, co nam w rozwoju dziecka nie wydaje się i nie bać się zwrócić o pomoc do specjalisty.

Motoryka mała i jak ją wspierać

Drobne zdolności motoryczne to zdolność kontrolowania ruchów małych mięśni dłoni, palców i nadgarstków, które są niezbędne do wykonywania precyzyjnych i szczegółowych zadań. Umiejętność ta jest kluczowa w wielu codziennych czynnościach, takich jak pisanie, rysowanie, ubieranie, posługiwanie się małymi przedmiotami, krojenie, szycie i wiele innych. Wspieranie umiejętności motorycznych dzieci jest ważne, ponieważ wpływa na ich zdolność do uczenia się, komunikowania się, wykonywania zadań i interakcji z otoczeniem. Ważne jest zapewnienie dzieciom zróżnicowanego i stymulującego środowiska, które wspiera rozwój motoryki małej, umożliwiając jednocześnie naukę i odkrywanie świata na swój własny sposób i we własnym tempie. Aby rozwinąć tę bardzo ważną umiejętność u dzieci, można wykorzystać wiele narzędzi i ćwiczeń. Przykładami mogą być puzzle, gry konstrukcyjne, gry Lego, gry w kości, gry planszowe z małymi figurkami, wszelkie zajęcia plastyczne, modelowanie i wiele innych. Obecnie w ofercie jest wiele produktów, obok których prawie nie da się przejść obojętnie. Jedyną pułapką są małe części, które często kuszą do włożenia do ust przez małe dzieci, dlatego należy zachować szczególną ostrożność.

Umiejętności sensomotoryczne i sposoby ich wspierania

Umiejętności sensomotoryczne u dzieci to termin odnoszący się do związku pomiędzy bodźcami zmysłowymi (wzrokiem, słuchem, dotykiem, smakiem, węchem) a umiejętnościami motorycznymi (ruchem i manipulacją ciałem). Ta interakcja jest kluczowa dla rozwoju koordynacji, równowagi, orientacji w przestrzeni, zdolności poruszania się i percepcji własnego ciała (propriocepcji) u dzieci, a później w populacji dorosłych. W ramach fizjoterapii termin sensomotoryczny używany jest zwłaszcza w kontekście rozwoju łuku stopy, gdzie pełni on zasadniczą rolę. U noworodków stopy są zwykle płaskie ze względu na niedojrzałość budowy szkieletu oraz niewystarczający rozwój mięśni i więzadeł. Z biegiem czasu, wraz ze zdobywaniem doświadczenia i umiejętności ruchowych, stopniowo kształtuje się łuk stopy. Na proces ten mają wpływ genetyka, środowisko, w którym dziecko przebywa, oraz czynności, w które się angażuje. Naturalny ruch, taki jak chodzenie, bieganie i skakanie, pomaga wzmocnić mięśnie i więzadła stóp oraz sprzyja prawidłowemu rozwojowi łuku stopy. Ponadto dla prawidłowego rozwoju podbicia ważne jest także noszenie odpowiedniego obuwia, które zapewnia odpowiednie podparcie i prawidłowe ułożenie stopy, a zwłaszcza jej swobodę.

Dla stopy szczególnie ważne są różnorodne bodźce sensoryczne, takie jak nierówne powierzchnie, odmienna tekstura i różnice temperatur, które wymuszają reakcję struktur stopy na nie, a tym samym rozwój ich struktury i funkcji. Dlatego wskazane jest, aby stopa dziecka mogła eksplorować powierzchnię, najlepiej boso, aby to połączenie podłoża z ciałem było w jak najlepszym stanie. Ale dotyczy to również dorosłych. Do wspomagania sprawności sensomotorycznej można nie tylko wykorzystać dowolne ogólnodostępne powierzchnie takie jak trawa, kamyki, korzenie, gałązki, igły, ale także rozwój łuku można wspomóc wieloma dostępnymi pomocami sensomotorycznymi, chodnikami itp., nawet w domu. środowisko. Dla dzieci te zajęcia, takie jak różne tory przeszkód, są świetną zabawą, a jednocześnie bardzo korzystne dla ich organizmu.